Voordat ik het wist had ik me opgegeven

De arm van Veteraan Peter van Eijbergen (1970) wordt gesierd met een fraaie tatoeage: het embleem van de Verenigde Naties waarin het veteranensymbool is verwerkt, eronder de jaartallen 1992-1993. Zo draagt hij zijn missie naar Bosnië altijd bij zich. “Die tijd is bepalend geweest voor mijn leven,” zegt Peter, “ik ben erdoor gevormd.”

Structuur en discipline

Als dienstplichtig militair werd hij gelegerd in het Schefferkamp in De Lier. Hij was ingedeeld bij een infanterie beveiligingscompagnie. “Wij reden patrouille langs alle militaire projecten in Zuid-Holland om te controleren of alles in orde was.” Peter leerde daar als korporaal hoe met verantwoordelijkheden om te gaan. De structuur en discipline bij defensie bevielen hem zo goed dat hij besloot beroeps te worden. “Ik was een stuiterbal. Mijn moeder loofde een medaille uit aan degene die mij rustig zou krijgen. Nou, die medaille verdient het leger.”

In 1991 werd hij in Wezep geplaatst bij het 104 vaste oeverbrugdetachement. “Samen met mijn maat Hans en luitenant Ruud bruggen bouwen in Duitsland met grote tientonners. Prachtig, alsof een jongensdroom uitkwam.”

Het bloedige toneel van een burgeroorlog

In september 1992 zochten ze mensen voor een uitzending naar Bosnië. Men zocht chauffeurs voor de brandstofauto. “Voordat ik het zelf wist had ik me opgegeven.” Het land was toen het bloedige toneel van een burgeroorlog tussen Bosniërs, Kroaten en Serviërs.

“Wij moesten een kamp in Busovača inrichten, vlak bij Sarajevo. Het materiaal daarvoor voerden ze vanuit Split met colonnes aan. Van Eijbergen herinnert het zich nog levendig. “Het was normaal een rit van een uur of 6. Wij deden er 27 uur over. Slecht begaanbare wegen voor het zware materiaal, voortdurend beschietingen.”

Een geweer tegen het hoofd

Dat was de eerste kennismaking van Peter met een land in burgeroorlog. Er zouden nog veel spannende en angstige momenten volgen. “Verschillende keren heb ik een geweer tegen mijn hoofd gehad. Of die keer dat ze ineens in een donkere tunnel een wegversperring voor ons voertuig optrokken en soldaten met getrokken wapens op ons afkwamen.

Eigenlijk was het nooit rustig. Altijd beschietingen. Het was pure intimidatie. Maar wij lieten ons niet in gevechtshandelingen trekken. Wij hadden een humanitaire missie onder de vlag van de VN-vluchtelingenorganisatie. Begin 1993 – ik kwam net terug van mijn verlof – was het echt een heksenketel. De mortieren vlogen over en weer. Geen minuut zonder schoten.”

Spoortjes van PTSS

“De uitzending heeft mij sterk gemaakt,” zegt Peter. Dat mag bijzonder heten want van de 160 soldaten van zijn compagnie zagen zo’n 20 mensen het leven niet meer zitten.

“Mijn vrouw zegt altijd: je hebt dan wel geen PTSS, maar wel spoortjes ervan.” Misschien komt dat door zijn karakter. Een eerlijke, openhartige kerel die niet gauw problemen ziet en graag in oplossingen denkt.

De uitzending naar Bosnië zal hij nooit vergeten. Daar zorgt de tatoeage wel voor.

Huib Neven