“Wat mij betreft mogen ze de dienstplicht weer invoeren,” zegt veteraan Alex van der Hoek (1979). Hij heeft recht van spreken. Op zijn zeventiende meldde hij zich bij defensie, waarna hij tot twee keer toe werd uitgezonden. “Je leert om niet snel op te geven, je krijgt plichtsbesef en verantwoordelijkheid, respect voor gezagsverhoudingen… het zou goed zijn voor de jeugd van nu.”

 Een ‘rustige’ uitzending naar Bosnië

In november 1998 werd hij uitgezonden naar Bosnië. Het land was nog niet bekomen van de burgeroorlog waarin de niet-Servische bevolking werd uitgemoord, opgesloten in kampen of verdreven. “Kapot gebombardeerde dorpen en steden zijn nog steeds de stille en troosteloze getuigen,” zegt Van der Hoek. “We werden gestationeerd in een skihotel dat provisorisch was opgekalefaterd. Geen luxe, hoor. Ik heb mijn eigen bed getimmerd van oude pallets.” Alex vertelt rustig, onderkoeld bijna. Hij is niet de figuur om het erger te maken dan het is. Integendeel. “Het was eigenlijk een rustige uitzending,” zegt hij. Rustig heeft dan wel een andere betekenis dan ontspannen thuis op de bank zitten. “We moesten voor veiligheid zorgen bij de wederopbouw van het land. Langzamerhand kwamen de Serven en de Kroaten weer terug naar hun verwoeste huizen. Dat gaf spanning. Het was goed dat wij er waren.”

De vijand in aantocht met een handgranaat

Ze gingen op patrouille over letterlijk ondermijnde wegen, ontmantelden wapendepots en zorgden voor beveiliging tijdens onderzoek naar de massagraven. Inderdaad, rustig is een relatief begrip. Alex herinnert zich dat ze gestationeerd waren in een huis in de buurt van de Servische grens om een zendmast te bewaken. Het was aan het begin van de Kosovo-oorlog. Er kwam een telefoontje dat er iemand met een handgranaat in aantocht was. “Ik stond met mijn buddy buiten de hele nacht op wacht. In iedere voorbijgaande auto kon een aanslagpleger zitten. En er liggen wel tien jongens achter je te slapen.” De nuchtere manier waarop de veteraan zijn verhaal doet, kan toch niet de spanning en de angst verbergen die door hem heen moeten zijn gegaan.

Een tweede uitzending naar het nlemandsland Cyprus

De tweede uitzending kende minder spanningen. Korporaal van der Hoek wilde nog wel een keer meedoen aan een uitzending naar Kosovo Maar dat mocht niet, omdat het te kort na de eerste uitzending was. Het werd Cyprus, in november 2000. “We moesten met de blauwe baret van de VN het niemandsland tussen de Turken en de Grieken bewaken. De eerste drie maanden hadden we nauwelijks vrije tijd: patrouilles, trainingen, onderhoud… Daarna werd het relaxter. Eigenlijk wel een mooie tijd met een zwembad en een kartbaan op de kazerne.”

Veel geleerd

Eind 2002 heeft Alex van der Hoek de dienst vaarwel gezegd. Daar heeft hij geen spijt van, maar hoe meer hij over zijn uitzendingen vertelt, hoe meer zijn ogen gaan glimmen. “We hebben het goed gehad met elkaar, ik heb er veel van geleerd. Natuurlijk ben ik blij dat ik geen traumatische ervaringen heb opgedaan.”

Huib Neven